प्रत्येकजण हिला अगदी कितीही दिवस (कधी घट्ट, कधी थोडी सैलसर तर कधी अगदीच अघळपघळ) कवटाळून असतो. जन्माची सखी असल्यासारखी. ज्या कुणी हिला जन्म दिलाय त्याचा समस्त तरुणवर्ग  शतजन्माचा ऋणी राहील.
इटलीच्या जेनो गावच्या खलाशांपासून सुरु झालेला हिचा प्रवास पुढे गुलाम खाणकामगारांना दिलेले कपडे लवकर फाटतात म्हणून मालकांनी मोठ्या प्रमाणात हिला वापरायला सुरुवात केली. त्यात हवे तसे बदल लिओब स्ट्रॉस नावाच्या व्यक्तीने करुन दिले (त्यानेच नंतर लेव्ही असे नाव बदलले). पुढील काळात काऊबॉयजनी आणि प्रस्थापितांविरोधी चळवळीने या हिला (टिकाऊ आणि स्वस्त असल्यामुळे) लोकप्रिय केले. मग तिचा मूळचा रंग जाऊन अधिक रंग आले. आणि ती ’गरीबांची’ हे लेबल सोडून एक फॅशन स्टेटमेंट झाली. आणि मग तो एक ब्रॅंड बनला. ती म्हणजेच जीन्स.
काय गुण नाहीत तिच्यात? किलर लूक्स देते, गबाळापण देते, हॉट दिसते, टिकाऊ आहे, धुण्याची आणि इस्त्रीची कटकट नाही. अगदी लहान असल्यापासून डेनिमचे आकर्षण असते. जीन्सच्या चड्डीपासून लहान मुलांच्या जॅकेट्स आणि शूजपर्यंत सारे काही आजकाल मिळते. आणि बच्चे कंपनीलाही ते आवडते. शेवटी त्यांनापण स्टायलिश रहायचे आहेच ना... शाळेत मित्रांवर इंप्रेशन मारायचे आहे. थोडे मोठे झालात आणि हायस्कूलमध्ये जायला लागले की (शिंगं फुटायची वेळ) ’ख्वाबों की मलिका’ वगैरेंचे अर्थ कळायला लागतात (निदान मला तरी कळायला लागले, कार्टं आगाऊ आहेच). मग रविवारी होणाऱ्या एक्स्ट्रा पिरिएडला (रोज शाळेत तास होतात, पण रविवार म्हटला की ’एक्स्ट्रा पिरिएड’च) आम्ही असलेली एकुलती जीन्स कोंबून जायचो. मराठी शाळा असल्यामुळे मुली फार कमी जीन्स घालत (हाय रे दुर्दैवा). घातलीच कुणीतर तर ती मोठ्या भावाची जुनी वगैरे असेल अशा कमेंट्स आम्ही मारायचो. ती एकच जीन्स प्रत्येक रविवारी आवडायची. शाळेच्या सहलीला पण घरच्यांनी इतर कपडे काढून दिले तरी जीन्सच. आणि मग उगाचच स्टायलिश हाताची घडी घालून मान तिरपी करुन सरांकडून फोटो काढून घ्यायचा (नंतर १२/- रु. ला एक कॉपी असा धंदा पण व्हायचा त्यांचा. ग्रुप फोटो म्हणजे एकदम साठेक रुपये कमाई).

ज्यु्निअर कॉलेजला तर नादच लागला होता जीन्सचा. दुसऱ्या मुलाच्या जीन्सचा कलर आपल्याकडे का नाही असे कधी कधी फील व्हायचे. मग कधी तरी वाडिया कॉलेजचे लेक्चर बुडवून फॅशन स्ट्रीटला सायकल मारत जायचो आणि उगाचच जीन्सला मॅचिंग टीशर्ट हुडकायचो. घ्यायची हिंमत नाही झाली पण कधी. पुढे कॉलेजला आल्यावर बरोबरीचे बरेचसे होस्टेलाईट्स आणि मी लोकलाईट. त्यांच्या तोंडून जीन्स-माहात्म्य ऐकायला मिळे. एका सेमिस्टरला दोन जीन्स असा हिशेब असायचा. तीच आलटून पालटून घालायची. पाणी लावून धुतली तर जीन्स बाटते असा समज. म्हणजे सेमिस्टरच्या सुरुवातीला घेतलेली जीन्स शेवटापर्यंत वापरायची आणि टर्म एंडला घरी जाऊन ती टाकून द्यायची. परत एक जोडी आहेच नवीन.

खरेतर जाडेभरडे निळे (किंवा अन्य) कापड, सहसा पिवळी शिलाई, मागे कसलातरी लेदर किंवा तत्सम पॅच, ठोकलेली रिवेट्स असा विचित्र अवतार. पण खरेच या जीन्सने आम्हांला किती तरी आधार दिला असेल. किती तरी पोरी जीन्सच्या लूकवर फिदा झाल्या असतील (?). जेवढी जास्त मळकी तेवढी उठून दिसते. धुवायची गरज नाही. एखादे वेळी उदार मनाने धुतलीच तरी इस्त्रीची गरज नाही. गादीखाली एक रात्र अंथरुन ठेवली की दुसऱ्या दिवशी घालायला तयार. कितीही रंग गेला तरी छानच दिसणार. कुठे फाटली तरी पॅच मारला की अजून स्टाईल.विटलेली जीन्स अजून भारी दिसते. त्यावर बॉलपेनाने काहीतरी जहाजाचा नांगर, समुराई तलवार, विंचू असली चित्रं काढली की अजून फॅशनेबल (आता यांचे इथे काय काम असे खवचटसारखे विचारु नका). महिलावर्ग पण आजकाल बरीच काही कलाकुसर करतात म्हणे तिच्यावर. एम्ब्रॉयडरी, कुंदन वर्क, भरतकाम, रंगकाम असलं काय काय असतं. त्या ’कांटा लगा’ गाण्यामधली ’कलाकुसरी’ची जीन्स तर कुणी तरी विसरेल का? प्रकार तरी किती नानाविध: रंगउडी (फेडेड), ठिगळी (पॅच्ड), दगडधुलाई, माकडधुलाई (स्टोनवॉश आणि मंकीवॉश), फाटकी (श्रेडेड) असे तर कापडाचेच प्रकार आहेत. पॅटर्नमध्ये पण विविधता: लूज फिट, कम्फर्ट फिट, स्ट्रेट फिट, स्किन फिट, लो वेस्ट (प्रदर्शक आणि दिशादर्शक), बॅगी, बेलबॉटम, बूटकट, एक्स्ट्रा लूज (खिशात एक नाणे टाकलेत तर पॅंट खाली गळून पडेल). वापरुन वापरुन फाटली तर चित्रविचित्र ठिगळ लावा. रंग उडाला तरी छान दिसेल (अगदीच हवा असेल तर डाय करुन पण मिळते). खालून विरली तर धागे निघालेली रस्ता झाडत चालली तरी कुणी नावे न ठेवता कौतुकानेच पाहील. अगदीच वाईट अवस्था झाली तरी बाह्या कापून फॅशनेबल हाफ पॅंट होईल.

आजकाल तर वयाच्या सगळ्या सीमा पार करुन जीन्स जेष्ठांमध्येही लोकप्रिय झाली. ऑफिसला कालपरवापर्यंत काळी किंवा फार तर ग्रे पॅंट घालणारे काका (आणि काही आजोबा पण) आता जीन्समध्ये दिसू लागलेत. आणि काका, या वयातही तुम्ही किती हँडसम दिसता हो अशी कमेंट पण वसूल करतात. काही नाही तर किमान रविवारची टेकडीवरची चक्कर तरी जीन्समध्येच असते.

खरेच त्या खाणकामगारांना वाटले असेल का हे ताडपत्रीसारख्या कापडाचा हा असला प्रकार भविष्यात एवढा हिट होईल?